Prikkende plaaggeest komt weer op
De grote klit lijkt zo onschuldig met haar lange bladsteel en grote flodderige bladeren. Maar na enkele maanden groeien en bloeien, maakt deze plant menig veld onveilig met haar haakgrage klitten. De plant groeit tot wel anderhalve meter hoog. Je vindt haar in bermen, onkruidrijke velden en open plekken in het bos. Van juni tot juli bloeit de tweejarige plant daarna met paars-roze bloemen.
De grote klit ontpopt zich na de bloei tot plakkende plaaggeest. In het najaar veranderen haar paars-roze bloemen in klitten met vele stekelige haakjes. Deze hakende bollen zijn haar vruchten, met binnenin de zaadjes. De klitten plakken vast aan alles dat een vacht heeft. Dus als je een hond of kat hebt, dan zal je de grote klit kennen van haar vruchten. Want elke hond of kat die in het najaar de grote klit tegenkomt, loopt grote kans weer thuis te komen met een vacht vol vastgehaakte klitten.
Maar niet alleen huisdieren hebben in het najaar last van de grote klit. In Nederlandse natuurgebieden vergrijpt de plant zich ook aan wilde paarden en runderen. Hun lange wintervachten bieden de klitten een warm welkom. De grote grazers nemen de vastgehaakte klitten daarna mee op hun verre tochten.
De klitten komen alleen op de plekken waar grote grazers ze mee naartoe sjouwen. Klitten vallen na een tijdje weer uit hun vacht. Ze belanden dan op de grond langs wissels, de paadjes van dieren. Langs deze wissels staat het dan ook altijd vol met grote klitten. Paarden en runderen vinden de zaden in klitten erg lekker en ze peuzelen er dan ook graag een aantal op. Als de grazers zich daarvoor tussen de grote klitplanten wagen, grijpen andere klitten zich vast in hun vacht.
In de lange haren verstrengelen zich zo tientallen, misschien wel honderden klitten. Helemaal vol zitten de grote grazers. Gelukkig hebben wilde paarden en runderen door hun dikke huid geen last van de klitten. En in het voorjaar verpulveren de klitten ook weer, waarna de grote grazers verlost zijn van hun plaaggeest.
Ga in de klas aan de slag met zaadbollen en ontdek op welke verschillende manieren planten hun zaden verspreiden.
Foto: Pethan