Jacht op de exoten

De klas uit
Jacht op de exoten

Wist je dat er 34.263 soorten dieren en planten in Nederland leven? Daarvan zijn er 840 een exoot: een soort die niet van nature in Nederland voorkomt. Alleen door menselijk handelen zijn ze in Nederland terecht gekomen, als verstekeling op een schip of bijvoorbeeld per ongeluk met een vrachtwagen. 

Van 17 tot en met 26 juni vindt de Week van de Invasieve Exoten plaats, met allerlei activiteiten. Initiatiefnemer Platform Stop Invasieve Exoten en talloze deelnemende organisaties hopen met de week bewustwording van exoten te vergroten en draagvlak te creëren voor de aanpak ervan.

Eind 2015 werd in de Europese Unie een lijst vastgesteld van 37 invasieve exoten die door alle lidstaten van de Europese Unie dienen te worden bestreden. Biologie Plus koos uit de lijst van meestgezochte soorten een willekeurige indringer uit elk van de categorieën zoogdieren, vogels, amfibieën en reptielen, vissen, ongewervelden, en planten. 

Wasbeer 
De wasbeer is verspreid over bijna heel Nederland incidenteel te bewonderen in het wild en neemt in aantal toe. Hij is een voedselconcurrent voor de vos en das, en kan ziektes verspreiden als het canine distemper-virus, rabiës en rondwormen. Friesland zet geweren in tegen de ongenode gast, Drenthe verwelkomd de wasbeer vooralsnog. 

Huiskraai 
Deze inventieve verstekeling liftte op schepen al mee naar dertig landen. In andere landen werd de soort al fel bestreden vanwege schade aan gewassen en zang- en kolonievogels. Ook kan de vrij agressieve vogel zorgen voor overlast en gezondheidsrisico’s voor de mens meebrengen. 

Amerikaanse brulkikker 
Deze kikker staat bij de IUCN te boek als een van de ergste exoten wereldwijd. Deze vraatzuchtige kikker zou inheemse kikkers verdringen. Ook is hij schuldig aan het verspreiden van de voor amfibieën gevaarlijke schimmel Batrachochytrium dendrobatidis –  zonder er overigens zelf ziek van te worden. 

Blauwband 
Deze kleine karperachtige rukt elke tien jaar naar vijf nieuwe landen. De blauwband – te herkennen aan de donkere band op de flanken – wordt gezocht vanwege de voedselconcurrentie met andere karperachtigen, predatie op eieren en larven, en de overdracht van een parasiet die – in andere vissoorten – dodelijke ontstekingen en bloedingen veroorzaakt. 

Rode Amerikaanse rivierkreeft 
Deze rode kreeftachtige jaagt menige fietser en wandelaar in de Randstad de schrik aan. Hij is berucht om de schade die hij toebrengt aan watervegetatie en vertroebeling van het water. Ook eet hij eieren van amfibieën en kan hij de kreeftenpest meebrengen. De visserij op de Rode Amerikaanse rivierkreeft neemt daarentegen steeds meer toe. 

Waterhyacint 
In warme zomers ontstaan er lokaal dichte vegetaties van deze waterplant die wateringangen kunnen blokkeren. Ook kan het gesloten plantendek zorgen voor zuurstofgebrek en slechtere waterkwaliteit, en een toename van muggen en slakken. Door opname van nutriënten kan hij echter ook waterzuiverend zijn. 

foto Maartje Kouwen door
Maartje Kouwen