Wetenschap: De blinde vlek van de vleermuis

Natuurnieuws
Wetenschap: De blinde vlek van de vleermuis

Het is een wonder dat het vrijwel altijd goed gaat: vleermuizen die in het pikkedonker als een gek door de lucht sjezen op zoek naar lekkere insectenhapjes. Toch knallen ze ook regelmatig tegen bijvoorbeeld ramen. Duitse onderzoekers snappen nu hoe dat kan: ze blijken een blinde vlek te hebben voor gladde en verticale objecten (Science, 7 september).

Kijken met je oren
Vleermuizen kijken eigenlijk met hun oren. Dat begint met het maken van geluid dat onhoorbaar is voor mensen. De geluidsgolven botsen tegen bomen, dieren en andere objecten en keren terug naar de vleermuis. Met zijn oren luistert hij naar de echo en zo weet hij precies hoe zijn omgeving eruitziet. Zo voorkomt hij dat hij in het pikkedonker tegen van alles en nog wat aanbotst tijdens zijn zoektocht naar lekkere insecten. Maar het gaat ook vaak mis, vooral binnen de bebouwde kom vinden vleermuizen nog wel eens de dood door met hun snufferd tegen een raam aan te knallen.

‘Hoe kan dat nou?’, vroegen een stel Duitse biologen zich af en ze lieten zo’n twintig vleermuizen een voor een los in een vliegtunnel. In de tunnel hingen ze gladde, metalen platen op, zowel horizontaal als verticaal. Vrijwel elke vleermuis botste tegen de verticale platen, maar nauwelijks tegen de horizontale.

Slokje water
De verklaring van de onderzoekers is vrij simpel: in de natuur komen de vleermuizen nauwelijks verticale, gladde oppervlaktes voor en dus is er geen reden om objecten als ramen waar te kunnen nemen. Maar voor horizontale objecten is dat anders. Als vleermuizen dorst hebben, vliegen ze vlak langs het wateroppervlak om een slokje te kunnen nemen. En om het droog te houden is het dan wel handig om het water ook daadwerkelijk te kunnen zien.

foto Steijn van Schie door
Steijn van Schie