Onderzoek doen met een stripboek
Om groep 7 en 8 in aanraking te laten komen met hoe wetenschap werkt en de onderzoekscyclus, hebben de Jonge Akademie en Rijksuniversiteit Groningen het lespakket ‘de scarabee en de geheimzinnige ziekte’ ontwikkelt. Met deze lessenserie treden de leerlingen in de voetsporen van wetenschappers en gaan ze zelf op onderzoek uit. Daarnaast verrijken ze hun woordenschat, leren ze of bronnen betrouwbaar zijn en ontwikkelen ze hun digitale vaardigheden. Aan de hand van de opdrachtenkaarten en het stripboek (gemaakt in samenwerking met striptekenaar Eva Hilhorst) kunnen de leerlingen zelfstandig aan de slag.
Een pluspunt aan dit lespakket is dat het vakoverstijgend en hierdoor sluit het aan bij geschiedenis, wetenschapsvaardigheden en taal. Het onderzoeken met de onderzoekscyclus, hier ‘het onderzoeksreuzenrad’ genoemd, staat centraal. Het verhaal start in het museum over het oude Egypte. Ook biologie komt nog even om de hoek kijken: de leerlingen gaan opzoek naar de oorzaak van de geheimzinnige ziekte en leren wat het effect van stress op je lichaam is. Als je dacht dat je het dan allemaal wel hebt gehad, wordt er ook nog eens gewerkt aan de zogenaamde 21e-eeuwse vaardigheden: het internet gebruiken om op te zoeken wat een scarabee precies is en wat dit te maken heeft met Egypte, kijken ze kritisch naar de betrouwbaarheid van bijvoorbeeld een tijdschrift of expert als bron en werken ze samen in de eindopdracht om de puzzel op te lossen.
Minpunt is dat het lespakket erg talig is. Bij elke opdracht lezen de leerlingen eerst één tot vijf pagina’s uit het stripboek en kunnen daarna pas aan de slag met de opdracht zelf die ook voornamelijk uit tekst bestaat. Daarnaast komen er in zowel het verhaal als de opdrachten een hele hoop moeilijke woorden voor, zoals cortisol, muteren en elektronenmicroscoop. De leerlingen zullen de betekenis van deze woorden gaande weg leren en hiermee hun woordenschat uitbreiden, maar hierdoor moeten ze wel een hoop nieuwe informatie verwerken. Er worden dus veel taalvaardigheden geoefend: lezen, woordenschat, verbanden leggen en beredeneren. Het zit er allemaal in, maar de kans is groot dat taalzwakkere kinderen afhaken of heel veel hulp nodig hebben.
De hoofdpersonen uit het stripverhaal hebben dezelfde leeftijd als de leerlingen uit groep 7/8 waardoor het verhaal goed aansluit op de belevingswereld van deze tieners. Daarnaast spreekt het verhaal actuele onderwerpen aan, zoals dat de hoofdpersonen vloggen om hun resultaten te presenteren. Door het coronavirus ook een geheimzinnige ziekte te noemen wordt het stripverhaal verbonden met de actualiteit. Ook diversiteit is in het verhaal verwerkt door de personages van verschillende achtergronden te kiezen.
Het lespakket is gratis te bestellen en bestaat uit een strip van 30 pagina’s met 12 bijbehorende opdracht (die elk 20-40 minuten duren afhankelijk van de leessnelheid en de specifieke opdracht) en een eindopdracht voor groepjes van vier. Daar ben je dus nog wel even zoet mee. Zeker niet iets dat je in één les kunt behandelen, maar wel geschikt als lessenreeks voor een langlopend project.
Links:
Informatie over het lespakket
https://dejongeakademie.nl/nl/projecten/projecten/project-stripboek-en-lespakket-scarabee
De strip
https://flipbooker.com/user_files/html/ff1628e9-b6c8-412e-8111-53bf6458edd9/flipbook.html#18
De onderzoekscyclus (in de klas)
De video over het onderzoeksreuzenrad
https://www.rug.nl/society-business/scholierenacademie/basisscholen/op-school/reuzenrad
Het bestelformulier
https://www.lyyti.fi/reg/bestelformulier_stripboek_scarabee
Foto: de Jonge Akademie
door Shira Bonnink