Wetenschap: Nachtlicht verstoort nachtvlinder

Natuurnieuws
Wetenschap: Nachtlicht verstoort nachtvlinder

Foto: Gert Gelmers

Nachtvlinders dineren graag in het donker. Licht verstoort hoe vaak en hoe snel ze aan tafel gaan. Lichtvervuiling draagt zo bij aan achteruitgang van populaties.

’s Nachts brandt op steeds meer plekken licht. Dat zijn veel diersoorten niet gewend, en hun gedrag raakt verstoort door het nachtelijke kunstlicht. Uit Wagenings onderzoek blijkt dat nachtvlinders minder vaak en minder snel voedsel gaan zoeken (1 maart in Biology Letters). Lichtvervuiling draagt daardoor bij aan de achteruitgang van nachtvlinderpopulaties.

Lichtvervuiling
Per jaar neemt wereldwijd de hoeveelheid nachtelijk kunstlicht toe met 6 procent. En dat heeft effect op onder meer nachtvlinders, die ’s nachts actief zijn en sterk worden aangetrokken door licht. De nachtvlinders vervullen belangrijke ecologische functies, als voedsel voor vogels en vleermuizen bijvoorbeeld, en als bestuivers. Ze gaan in aantal achteruit, en kunstlicht wordt beschouwd als veroorzaker daarvan.

Experiment
De onderzoekers vermoedden dat kunstlicht een verstorend effect heeft op het voedselverzamelgedrag van nachtvlinders. Met name grotere nachtvlinders zijn sterk aangetrokken tot blauw en groen licht. Een andere kleur licht is een voor de hand liggende oplossing daarvoor.

Om dat goed te onderzoeken, testten de onderzoekers het effect van wit, groen, rood en geen licht op het eetgedrag van vier nachtvlindersoorten. Wanneer het donker was, waren de vlinders het snelst geneigd van het suikerwater te nippen; bij groen licht deden ze dat het minst vaak. Ook bij rood en wit licht aten ze minder vaak.

Uitgehongerd
‘De resultaten van ons experiment bewijzen voor het eerst dat nachtelijk kunstlicht niet alleen nachtvlinders aantrekt, maar ook hun voedingsfrequentie reduceert’, schrijven de onderzoekers. ‘Minder eten resulteert in een kortere levensduur, en dus een kortere effectieve reproductieperiode.’ Uitgehongerde vrouwtjes leggen bovendien minder eitjes, en produceren minder seksferomonen, waardoor ze minder mannetjes aantrekken. Bij mannetjes resulteert minder eten in een kortere vliegafstand.

Duisternis
Het toepassen van een andere kleur licht op noodzakelijke verlichte plekken, is daarvoor geen oplossing, concluderen de onderzoekers. ‘Hoewel het effect op foerageergedrag het sterkst is onder groen licht, is de voedingsfrequentie ook sterk gereduceerd onder wit en rood licht. Gebruik van andere kleuren licht als beheerstrategie is minder effectief dan gedacht.’ Duisternis is volgens hen essentieel om de nachtvlinderachteruitgang te stoppen en om te keren. 

foto Maartje Kouwen door
Maartje Kouwen